२० वर्ष पुरानो कविता

जब आँखाले नंग्याउछ

सडकमा हिडेकी एउटी आइमाई नंग्याउछ मेरो आँखाले र पाउछ -

जिर्ण छ ऊ अपमानले, अत्याचारले अतितको र वर्तमानको

जन्मकैदको कैदीले दिनगिन्तीमा खोरको भित्तो कोरेझैँ

हजार ठाउँ खुम्चिएको छालामा उसको दुख कोरिएको छ

तत् तत् दिनका पुरुष अभिभावकलाई लामो बाटो विदा गरेर

उनीहरूका निम्ति गहभरि आँशुले अविरल तर्पण दिएर

सुकाएकी छ उसले विश्वामित्र पतन हुने आफ्ना वक्ष र जङ्घाहरू

र पुर्ख्यौली सम्पत्तीको नासो एउटा पिलपिल बत्ती जस्तै नाति छोपेर

अनन्ततिर लम्किरहेकी छ ऊ ।

सडकमा हिड्दै गरेकी एउटी आइमाई नंग्याउछ मेरो आँखाले र पाउछ ‍-

गानिएका दुध बोकेकी एउटी आमा हतार हतार घर फर्किरहिछ

थकाइ छ उसको अनुहारमा पेट दाब्रिएको छ, खाली छ

गर्भिणी हुदा सञ्चित थोरै बोसो पनि पग्लीसकेको छ

पातलिएको छालामा एक दुई धर्का कोर्दै छ समय

तरुनी त अब ऊ रहिन नारित्व उसमा अझै बाँकी छ ।

सडकमा हिडेकी एउटी आइमाई नंग्याउछ मेरो आँखाले र पाउछ -

हजार आँखाका डाम जिउभरि छन् उसका

फर्फराउछन् मासुका कणकण लोभी दृष्टिका चोटले

सधैँ नंग्याएका छन् पुरुष आँखा र भावले उसलाई

पुष्ट उरुहरू लुलिन्छन् यौवनको बोझ थाम्न गाहारो भएर

र बन्दकोठाको सिरक भित्र पनि असुरक्षित छ उसको मासु

प्रेमी या लोग्नेको अँगालोमा पनि निशङ्क हुन सक्दिन ऊ

मासुको लोभ छ तिनका दृष्टिमा पनि, चोखो मासुको लोभ

र वक्षको चोट भन्छ 'त्यो मासु जुठिएको छ।'

सडकमा भर्खर देखा परी अर्की एउटी

कहाँ नंग्याउनु उसलाई ? ऊ त नाङ्गै छ

गाईको बाछो जस्तो, मृगको पाठो जस्तो

फूलको कोपिला जस्तै

निर्मल, निश्छल र सुन्दर छ ऊ

पारदर्शी छ ऊ पानीको थोपाझैँ

तर उसले अझै डर बोक्न बाँकी छ, कर बोक्न बाँकी छ

बैँसमा पुग्ने रहर बोक्न बाँकी छ

जुठिने र लुटिने व्यथा पनि बोक्न बाँकी छ

नारीको पिडा बेहोर्न उसको त त सिंगै जीवन बाँकी छ ।

राम दाहाल

कुलेश्वर, काठमाडौ

२०४९ माघ ४